EINDHOVEN – Mensen die hebben leren omgaan met hun problemen, kunnen van extra waarde zijn in de hulpverlening. Het Eindhovense opleidingsinstituut Markieza coacht hen daarbij. ,,Het is ook een zoektocht naar jezelf, met ups en downs”
beter begrijpen. Vanuit die gedachte leidt Markieza mensen die hun problemen hebben leren hanteren op tot ervaringsdeskundige. Die staan naast de hulpvrager en die voelt dat.Paul Gelissen was een goede leerling op het de middelbare school. Hij had ook een duidelijk doel voor ogen: een studie geneeskunde. De eerste stap zou een diploma vwo cum laude zijn. Hij legde zichzelf een hoge druk op. Niets bijzonders, hij was altijd een harde werker geweest. Totdat hij in de vijfde klas een burn-out kreeg. ,,Eerst had ik het nog niet door, maar toen ging het echt niet meer. Ik voelde me totaal mislukt. Geneeskunde was mijn enige stip aan de horizon geweest; ik had geen plan B.’’
De crisis werd zo heftig dat een opname op de jeugdafdeling van de ggz nodig was. Maar na thuiskomst diende zich een grote depressie aan. Paul noemt zichzelf nu in die periode suïcidaal. Hij deed aan zelfbeschadiging, er waren dwangopnames en hij kwam in de isoleercel terecht.
Hij kijkt met dubbele gevoelens terug op die tijd. ,,Het was overleven, maar er was geen sprake van herstel. Toch, op de bodem van die diepe put, kwam langzamerhand het besef dat ik niets meer te verliezen had. Ik ging mijn eigen keuzes maken en eigen doelen stellen.”
Regie
Dat ging gelijk op met de trend in de ggz om de cliënt zelf de regie over zijn herstel te geven, zelf zijn hulpvraag te laten formuleren. Paul merkte ook dat hij anderen kon helpen door zijn ervaringen te delen. Lange tijd voelde hij dat voor mensen zoals hij niets meer mogelijk was. ,,Die overtuiging heb ik zelf moeten afbreken’’, zegt hij nu. ,,Gelukkig zag ik steeds meer dat juist die pijnlijke ervaringen ook hun waarde kunnen hebben. En zo zag ik langzamerhand toch dat ik van betekenis kon zijn.’’
Hij volgde de vierjarige deeltijdopleiding: acht uur per week naar school, 24 uur werk. Dat was bij de dak- en thuislozen van NEOS, later gaf Paul trainingen bij Markieza, dat de lesprogramma’s voor ervaringsdeskundigen ontwikkelt. Nu is hij 26 jaar en geeft hij bij Markieza les aan ervaringsdeskundigen en ontwikkelt lesprogramma’s.
Margreet Diks-van Heumen, directeur bij het Eindhovense opleidings- en expertisecentrum Markieza, vertelt dat in de eerste tijd dat ervaringsdeskundigen werden ingezet, niet iedereen bij de zorgaanbieders enthousiast was. ,,Is dat om te bezuinigen? Wat betekent dat voor mijn baan? zo hoorden we. Nu zien ze daar dat ervaringsdeskundigen een brug kunnen slaan tussen de hulpverlener en de cliënt.
In de opleiding leren ze hun ervaringen op een positieve manier in te zetten en daarmee aan te sluiten op het verhaal van de ander. Maar ook om afstand te nemen van hun persoonlijke ervaringen. Want het is niet vanzelfsprekend dat de cliënten tegenover hen het probleem op dezelfde manier ervaren. ,,Het is ook een zoektocht naar jezelf, met ups en downs’’, weet Gelissen nu.
